Hayal kurma becerisi tıpkı konuşmak ve yürümek gibi doğuştan gelen bir beceridir. Çocukları hayal gücünün gelişmesi için gerekli ortam sunulması ve desteklenmesi gerekir.

Çocukların gelişiminde hayal gücü oldukça önemli bir yere sahiptir.  Hayal gücü gelişiminin çocukların sosyal, duygusal, fiziksel ve dil becerilerine olumlu etkileri vardır.

Son zamanlarda çocuklar daha erken yaşta okul öncesi kurumlara gitmeye başladı. Bu sebeple yapılandırılmış oyun ve aktivitelere daha erken yaşta maruz kalıyor, kendi kendilerine yaratmak, üretmek ve keşfetmek için geçirecekleri zaman kısıtlanıyor. Yaratıcı becerilerini ve hayal gücünü desteklemek adına kendi başlarına geçirecekleri serbest zaman oldukça önemlidir.

Çocukların gelişimsel olarak sembolik düşünme becerisinin gelişmesiyle birlikte, 2-3 yaş civarında, fiziksel beceriler gerektiren oyunlar yerini yaratıcılıklarını kullandıkları hayali oyunlara bırakır.  “Mış gibi” diğer adıyla sembolik oyunlar sayesinde çocuklar yaratıcılıklarını kullanarak oyun yoluyla kendilerini ifade etme ederler. Bu sayede gün içerisinde yaşadıkları zorluklar ile başa çıkabilme mekanizmaları geliştirebilir, karşısındakinin duygusunu anlamlandırabilir, empati yeteneğini geliştirme fırsatı yakalayabilirler. Bu dönemde çocuklar oyunlarında bir kumandayı telefon veya ateş ölçer olarak da kullanılabilir. Nesnelerin gerçek işlevi yerine hayalindeki işlevini oyununa yansıtır.

Hayal Gücünü Desteklemek için Neler Yapabiliriz?

1)Çocuğunuz ekrana maruz kalıyorsa ekranla geçirdiği süreyi azaltın. 

Ekran ile geçireceği zaman dilimini azaltıp sizinle geçirdiği zamanı arttırmaya özen gösterin. Bu sayede çocuğunuz tek taraflı bir iletişim yerine çift yönlü bir iletişime maruz kalacaktır. Beraber geçirdiğiniz zamanlarda çocuğunuza yaşına uygun sorularak yönelterek çözüm yolları bulması için ortam yaratın.

2)Farklı materyaller kullanarak bir sanat eseri veya yapı oluşturun.

 Çocuğunuzun yaşına uygun büyüklük ve dokudaki materyalleri beraber seçebilirsiniz. Çocuğunuza seçme hakkı sunmanız özgüvenini de aynı zamanda destekleyecektir. Alışverişe gitmeden önce beraber ne yapmak istediğinizi sorabilir sonrasında da hangi malzemelere ihtiyacı olduğu hakkında sohbet edebilirsiniz. Eserinizi oluştururken çocuğunuzun sizi yönetmesine ve kendi fikirlerini söylemesi için alan yaratmanız oldukça önemlidir. Aktivitenizi tamamladıktan sonra kalan materyalleri, boya, yapışkan ve makaslarınızı saklayacağınız bir kutu oluşturabilir, çocuğunuzun oyun alanında saklayabilirsiniz.

3) Çocuğunuzla birlikte sanat aktivitelerine zaman ayırın.

Yaş grubuna uygun olan konser, tiyatro, sergi ve müzelere gitmek için zaman ayırın. Bu sayede çocuğunuzun sanatın farklı dallarına olan ilgisini fark edebilir ve destekleyebilirsiniz. 

4) Çocuğunuzun keşfetmesine izin verin.

Çocuğunuzun güvenliğini tehtid etmediği ve sağlığına zarar vermediği sürece etrafındakileri keşfetmesine alan tanıyın. Ormanlar, parklar ve doğa yürüyüşleri çocuğunuzun etrafını dilediğince keşfedebileceği eşsiz bir deneyim sunar. Sineklerin kanatlarından, örümceklerin bacaklarına bir çok canlının bilmediği özelliklerini keşfetme imkanına sahip olur.

5)Çocuğunuzun sıkılmasına izin verin.

Çocuğunuzun tüm gününü onun için planladığınızda düşünmek ve yeni bir şey üretmek için zamanı kalmaz. Kendi kendine kaldığında kendini eğlendirmek için bir arayışa girer.

6)Oyun alanını mümkün olduğunca basit bir şekilde düzenleyin.

Çocuğunuzun son model bir sürü farklı oyuncak almak yerine bloklar ve Legolar gibi yaratıcılığını kullanarak bir ürün elde edebileceği oyuncakların bulunduğu, yaratmaya teşvik edecek sakin renklerin kullanıldığı ve az uyaranın olduğu bir alan oluşturabilirsiniz.

7) Odasında bir duvarı ona ayırın.

Yaratıcı becerilerini desteklemek adına resim yapabileceği, üretebileceği bir alan yaratmaya özen gösterin. Bir resim duvarı oluşturabilir, bu duvarda dilediği gibi resim yapıp rahatlamasına ortam hazırlayabilirsiniz.  

8) Örnek olun.

Evinizde kullanılmayan geri dönüşüm malzemelerini kullanarak yeni bir kalemlik veya çerçeve oluşturabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz kullanılmayan malzemelerden yeni eşyalar yaratma konusunda sizi rol model alacaktır.

Çocuğunuzun içerisindeki yaratıcılığı ortaya çıkmasına destek olmanız, fikirlerini dilediği gibi paylaşabilmesi dileğiyle,

Uzm. Çocuk ve Ergen Psk. Aslı Öztrak