Kitap okumak kuşkusuz çocukların gelişiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Daha önce deneyimlemedikleri bir duygunun farkına varabilir, empati yapma becerilerini geliştirebilir, farklı kişilerin yaşadıklarını deneyimleme şansına sahip olabilir, yeni kelimeler öğrenebilir, hayal güçlerini destekleyebilir ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
“Çocuğuma kitap okuma alışkanlığını nasıl kazandırabilirim?” sorunuzu duyar gibiyim. Öncelikle kitap okumaya bebeğiniz anne karnındayken bile başlayabilirsiniz. Bu sayede bebeğinizle kurduğunuz bağ güçlenecektir. Buna ek olarak kitapları günlük rutininize ekleyebilirsiniz. Günlük rutini olan bebekler ve çocuklar ne zaman ne olacağını bildikleri için kendilerini güvende hissederler. Ebeveyn olarak çocuğunuza kitap okumanın öneminden sözel olarak bahsetmekten ziyade model olmanız çok daha etkili olacaktır. Çocuğunuzun yaş grubuna, ilgi alanına ve mizacına uygun kitaplar seçmek veya onun kendi seçimlerini yapması için alan açmak da kitap okuma isteğini arttıracaktır. Son olarak, çocuğunuzla beraber kitapçı ve kütüphane gezmek de kitap okuma konusunda çocuğunuzu motive edecektir.
Çocuklarımıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yaşlarına uygun kitap seçerken dikkat etmemiz gereken birkaç noktaya değinmek istiyorum.
0-06 Ay
Büyük ve siyah beyaz resimleri olan, çeşitli dokular barındıran kitapları tercih edebilirsiniz
07-10 Ay
Farklı duyuları hareket geçiren, daha renkli orta boy ve büyük resimlerden oluşan, az yazılı ve kafiyeli kitaplar tercih edebilirsiniz. Örneğin, dokunduğu zaman ses çıkartan, farklı dokulardan oluşan sert kapaklı kitaplar. Kitapları okurken ses tonunuzu kullanarak bebeğinizin dikkatini çekebilirsiniz. Aaaa bak buradan ne var? Bir köpek! Diyerek köpek sesi çıkartabilirsiniz.
11-14 Ay
Tanıdıkları nesnelerin ve canlıların basit çizimleri olan kitapları tercih edebilirsiniz. Aynı zamanda cırt cırtlı ve hareketli kitaplarda bu yaş grubunun ilgisini çeken kitaplar arasındadır. 11-14 ay aralığında gördükleri resimleri tanımaya başlarlar. Birlikte kitap okurken ona gördüklerinizi anlatabilir, zaman zamanda maymun nerde? Maymun nasıl ses çıkartır gibi sorular sorabilirsiniz.
15-18 Ay
Tanıdıkları nesnelerin ve canlıların basit çizimlerin yanı sıra kısa cümlelerden oluşan basit bir olay örgüsü olan kitaplar ilgilerini çekmeye başlayacaktır. Bu yaş aralığındaki çocuklar kendi başlarından geçebilecek hikayeleri okumaktan oldukça zevk alırlar. Aynı zamanda da daha fazla hoşlandıkları kitaplar olmaya ve onları okumanızı isteyebilirler.
19-24 Ay
2 yaşa yaklaştıkça daha detaylı bilgi içeren hikayelerden de keyif almaya başlar. Kısa, neden-sonuç ilişkisi içeren öyküler ya da kurgusal hikayeleride bu dönemde çocuğunuzun kitap okuma rutinine ekleyebilirsiniz. Hikayedeki karakterleri ve olayları, çocuğunuzun gün içerisinde yaşadıklarıylailişkilendirerek aktif bir şekilde hikayenin bir parçası olmasını sağlayabilirsiniz.
25-36 Ay
Dikkat süreli çok uzun olmadığından ötürü daha kısa hikayelerden oluşan kitapları seçmeye özen gösterebilirsiniz. Seçtiğiniz kitapların olay örgüsünün sebep-sonuç ilişkisinden oluşuyor olması çocuğunuzun problem çözme becerilerini desteklemeniz için ortam hazırlayacaktır. Tekrarlayan heceler ve kelimeler okuduğunuz zaman kafiye yaratacağından çocuğunuzun hoşuna gidecektir. Ayrıca yeni bilgiler öğrenebilecekleri kitaplar da ilgilerini çekecektir.
3-5 Yaş
Kahramanların olduğu, karmaşık hikaye örgüsünden uzak hayal gücünü geliştirmeye, farklı konular hakkındaki merakını gidermeye yönelik kitaplar ilgilerini çekecektir. Bu yaş grubu için kitap seçerken merak ettikleri konular hakkında kitap seçmeye özen gösterebilirsiniz. Hatta artık kitapçılara beraber gidip alacağınız kitaba beraber karar verebilirsiniz.
5-8 Yaş
Okumayı öğrendikleri bu dönemde seçeceğiniz kitaplarda yazı fontu ve karakterlerin büyüklüğü oldukça önemlidir. Bu yaş aralığında artık daha fazla kelimeli cümlelerin olduğu, gerçek hikaye örgülerinden alıntıların yapıldığı, hayal gücünü geliştirmeye yönelik, farklı kavramsal bilgiler içeren, okuduğu hikayeden bir sonuç çıkarabileceği kitaplar seçebilirsiniz.
9-12 Yaş
Çocuğunuzun ilgi alanına yönelik, düşünmesi için zemin yaratan, farklı bakış açılarını barındıran kitaplar 9-12 yaş aralığındaki çocuğunuzun ilgisini çekecektir. Bu yaş aralığında masal kitaplarının yanı sıra çizgi ve resimli romanlara ilgileri artacaktır.